13 kwietnia 2017
Przyleciały gadożery!
Pierwszego kwietnia 2017 roku, w okolicach Czumowa nad Bugiem, granice naszego województwa przekroczył pierwszy z gadożerów który w ramach projektu został przez nas oznaczony loggerem GPS. Był to widoczny na poniższym zdjęciu samiec schwytany w Puszczy Solskiej.
Fot. 1. Samiec gadożera wyposażony w nadajnik GPS.
Ptak spędził zimę w południowo-wschodniej części Nigerii, w stanie Borno. Miejsce zimowania, w linii prostej oddalone było od gniazda o ponad 4370 km, ale w związku z tym, że na trasie przelotu zlokalizowane były pewne „przeszkody terenowe” jak np. Morze Śródziemne czy Karpaty, rzeczywista trasa którą musiał pokonać wynosiła ok. 6500 km. Charakter obszaru, w którym nasz gadożer spędził zimę oddaje poniższa fotografia. Jest to typowy dla Sahelu układ roślinności stepowej i półpustynnej.
Fot. 2 Półpustynna roślinność Sahelu - środowisko zimowana samca gadożera. Fot. Umar Gangaran. Panoramio.
Wiosenną wędrówkę gadożer rozpoczął 3 marca, i już pierwszego dnia pokonał ponad 130 km. 11 marca dotarł do Sahary, którą po dziewięciu dniach pokonał, docierając 19 marca do Izraela, pokonując średnio 200 kilometrów dziennie. Lecąc wzdłuż wschodniego brzegu Morza Śródziemnego, po szczęśliwym pokonaniu Libanu, Syrii i Turcji, gdzie lokalni „przyrodnicy” podobni do tych ze zdjęcia poniżej, czekają na ptaki drapieżne z utęsknieniem, nasz gadożer, 26 marca dotarł do Europy.
Fot. 3. Kultywowanie lokalnej tradycji. Bez komentarza.
Od tego momentu tempo podróży uległo znacznemu zwiększeniu, dzienne dystanse dochodziły do 300 kilometrów, dzięki czemu, ptak po ominięciu Łuku Karpat, już po 4 kolejnych dniach zameldował się w kraju. Po przylocie, z rozpędu doleciał aż do województwa Mazowieckiego, pokręcił się pomiędzy Radomiem a Kozienicami, by 6 kwietnia dotrzeć do ubiegłorocznego rewiru lęgowego.
Drugi z wyposażonych w loggery ptaków czyli partnerka samca z Puszczy Solskiej, zimę spędził w Sudanie, w prowincji Kordofan Północny. Ptaki zimowały więc w dość dużej, bo wynoszącej ponad 1700 kilometrów odległości od siebie. Na miejsce zimowania gadożer wybrał sawannę, z licznymi akacjami, charakterystyczną dla tej części Afryki.
Fot. 4. Widok na sawannę z góry w poblizu Umm Badr (Fot. Gamal Medani)
W drogę do ojczyzny, ptak wyruszył 1 marca, ale po pokonaniu 320 kilometrów zorientował się że leci w złym kierunku, zawrócił i 4 marca rozpoczął właściwą wędrówkę. Kilkukrotnie przelatując nad Nilem 22 marca dotarł do Egiptu, a dalej, śladem swojego partnera przeleciał nad Izraelem, Libanem, Syrią i Turcją. Po przylocie na terytorium Bułgarii, samica w przeciwieństwie do samca, obrała kierunek północno-zachodni, przelatując bezpośrednio nad Karpatami. Wtedy też podobnie jak u samca nastąpił wzrost prędkości przelotu, a gadożer, po czterech dniach i po pokonaniu 800 km pojawił się w rewirze.
Trasę przelotu obu ptaków (żółty kolor – samiec, czerwony – samica) przedstawia poniży obraz
Ryc. 1. Trasa przelotu gadożerów z zimowisk na lęgowiska. (źródło: Google earth)
Syntetyczne zestawienie danych dotyczacych wiosennej migracji gadożerów znajduje sie w ponizszej tabeli.
|
samiec
|
samica
|
miejsce zimowania
|
Nigeria
|
Sudan
|
data rozpoczęcia migracji
|
3 marca
|
4 marca
|
data przylotu na lęgowisko
|
6 kwietnia
|
7 kwietnia
|
długość przelotu
|
6500
|
5670
|
czas przelotu
|
35 dni
|
35 dni
|
maksymalna dzienna odległość
|
335 km
|
306 km
|
A na koniec najważniejsze. Już w pierwszych dniach po przylocie, obydwa ptaki często wykorzystywały jako żerowisko jeden z kompleksów łąk który odtworzyliśmy w ramach projektu jesienią 2016 roku. To że ptaki odwiedzają przygotowaną przez nas „stołówkę” potwierdza słuszność realizowanych działań i zachęca do dalszych działań.
Ryc. 2. Potwierdzenie aktywności żerowiskowej ptaków na odtworzonych przez nas łąkach.
|